Dziedzictwo przemysłowe spaja Odra
Turystyka przemysłowa to temat trudny. Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki podjęło się w oparciu o międzynarodowy projekt Interregu CE InduCult2.0 tematu związanego z kulturą przemysłowa regionu. Szerokie zagadnienie dotyczy w tym wypadku przede wszystkim turystyki. Realizowany przez nas projekt dotyczy Kultury Przemysłowej Opolszczyzny, szlaku turystyki przemysłowej i Centrum Kreatywności w Gogolinie.
Kultura Przemysłowa Opolszczyzny jako czynnik podnoszący atrakcyjność regionu jako miejsca do życia i odwiedzenia
- Za miedzą Szlak Zabytków Techniki w województwie śląskim to produkt wspierany finansowo i organizacyjnie na niespotykaną w Polsce skalę, a Industriada jest bardzo drogim dla tego samorządu „korkiem”, który corocznie w jeden dzień strzela ze śląskiego szampana.
- Cóż może wobec bogatego sąsiada jeden z najmniejszych regionów? Co prawda, jego industrializację rozpoczęto wcześniej, od hut na Małej Panwi za cesarza Fryderyka II, a działalność gospodarcza monarchy podźwignęła cały Śląsk do rangi jednego z najbogatszych regionów w ówczesnej Europie, przyczyniając się do rozwoju metalurgii i przemysłu na potrzeby militarne.
- Industrializacja fryderycjańska była możliwa dzięki połączeniu ziem wzdłuż Odry od Krosna do Koźla. Pionierami w rozwoju różnych branż na Śląsku Opolskim były osoby reprezentujące wiele kultur. Przemysł cementowy i przerób wapieni spowodował, że szlak przez region był „szlakiem białych piramid”.
- Do dzisiaj pozostało wiele zapomnianych wapienników, a gigantyczne budowle cementowni, w tym przede wszystkim „Górażdże” HeidelbergCement (największa cementownia w Europie), elektrownia „Opole” i koksownia ArcelorMittal w Zdzieszowicach (największa koksownia w Europie) to charakterystyczne punkty dostrzegane aż z Sudetów.
- W największym porcie rzecznym na Odrze, w Koźlu przeładowywano węgiel i rudę przywożoną Kanałem Kłodnickim, a potem Gliwickim ze wschodniego Górnego Śląska. Prócz węgla transportowano również wyroby hutnicze z Gliwic. Żeliwne mosty przewieziono do Berlina, Wrocławia i Poczdamu. Statki odpływały Odrą do portów w środkowych i północnych Niemczech. Przy porcie powstała fabryka papieru i celulozy. W Otmęcie, Tomasz, a potem Jan Bata wzniósł kolejną zaprojektowaną w stylu funkcjonalizmu fabrykę butów, nie tradycyjnie skórzanych, ale tekstylnych i gumowych, kontynuując swoje eksperymenty z kapitalistycznym społeczeństwem.
- W Kietrzu i Prudniku rozwijał się przemysł tkacki, Głuchołazach i Krapkowicach rosły papiernie, Tułowicach ceramika. Wokół funkcjonowały browary, a fabrykanci budowali pałace. Odra natomiast spaja kultury ponieważ… “Opolskie jest regionem, gdzie niemieckie cnoty wzrastają razem z polskimi”.
Kultura Przemysłowa Opolszczyzny jest ponadczasowa co należy rozumieć, jako jej:
- nieprzemijalność: w innych regionach działalność przemysłowa należy już do przeszłości lub niedługo do niej odejdzie (jak górnictwo węgła na Śląsku), tymczasem Kultura Przemysłowa Opolszczyzny jest nadal żywa (jak przemysł wapiennicze, chemiczny, spożywczy, czy budowlany), dawne obiekty i tereny poprzemysłowe są (jak DomExpo, czy budynek dworca w Opolu, Gogolinie, Brzegu) rewitalizowane, nadawana jest im nowa forma i funkcja. Jest to historia przemysłowa regionu, ściśle powiązana z rozwojem transportu wodnego i kolejowego. Są to bogate tradycje rzemieślnicze przekazywanie z pokolenia na pokolenia; będzie ona promowana poprzez szlak turystyki przemysłowej i Centrum Kreatywności w Gogolinie jako ożywiona kultura przemysłowa regionu,
- ciągłej aktualności: tradycje przemysłowe i część tradycyjnych przemysłów ciągle kształtuje krajobraz przemysłowy Śląska Opolskiego, ewaluuje, wyzwala aktywność, kreatywność i przedsiębiorczość mieszkańców, przedsiębiorców i odwiedzających; Centrum Kreatywności będzie przestrzenią dla dialogu przedsiębiorców, realizacji wspólnych inicjatyw, miejscem wymiany pomysłów, inwencji twórczej, zaś szlak turystyki przemysłowej sposobem atrakcyjnego turystycznego poznawania Kultury Przemysłowej Opolszczyzny,
- trwania w czasie: pomimo zmieniającej się rzeczywistości tych obszarów działalności przemysłowej, które związane są z tradycyjnymi przemysłami (np. przemysł ceramiczny funkcjonuje zarówno w postaci współczesnych zakładów przemysłowych, jak również zabytków przemysłu – piece wapiennicze); oparcie produktów wytarzanych w Centrum Kreatywności na historii, kulturze regionu, wykorzystanie potencjału drzemiącego w lokalnej społeczności, przekazanie tradycji; przekucie najważniejszych wartość historycznych i kulturalnych regionu w szeroko rozumianą przedsiębiorczość, co dotyczy również szlaku turystyki, który może spajać obecnych usługodawców turystycznych, przedsiębiorców, mieszkańców i twórców lokalnych skupionych w Muzeum Wsi Opolskiej i Centrum Kreatywności w Gogolinie.
Hasła do Szlaku Kultury Przemysłowej Opolszczyzny
- Spaja nas Odra
- Płynąca kultura przemysłowa
- Kultura przemysłowa w płynie i proszku
Szlak turystyki przemysłowej Opolszczyzny
WIZJA
MISJA
Podobne wpisy